Tối ngày 28/10, tại Cảng Lạch Hới, phường Quảng Tiến, Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ tỉnh long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 60 năm đón tiếp đồng bào, cán bộ, chiến sĩ và học sinh miền Nam tập kết ra Bắc tại Sầm Sơn, Thanh Hóa.
Các đại biểu tham dự lễ kỷ niệm
Tới dự có các đồng chí: Trương Tấn Sang, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam; Lê Khả Phiêu, nguyên Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam; Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam; các đồng chí nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, MTTQ Việt Nam; đại diện các bộ, ban, ngành, cơ quan Trung ương và một số tỉnh, thành phố; đại diện nguyên cán bộ, chiến sĩ và học sinh miền Nam tập kết ra Bắc tại Sầm Sơn năm 1954; đại diện Ban liên lạc cựu học sinh miền Nam tập kết ra Bắc.
Về phía tỉnh Thanh Hóa và thị xã Sầm Sơn có các đồng chí: Mai Văn Ninh, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh; Hoàng Văn Hoằng, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy; Trịnh Văn Chiến, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh; các đồng chí trong Ban Thường vụ Tỉnh ủy; Thường trực HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ tỉnh; các Bà mẹ Việt Nam anh hùng, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân; lãnh đạo các sở, ban, ngành, huyện, thị xã, thành phố. Các đồng chí lãnh đạo Thị ủy, HĐND, UBND, UB MTTQ thị xã, các ban ngành đoàn thể cùng đông đảo các tầng lớp nhân dân thị xã Sầm Sơn.
Sau chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ vĩ đại (7-5-1954), thực dân Pháp buộc phải ký Hiệp định Giơ-ne-vơ. Một trong những điều khoản trong hiệp định này là bộ đội và cán bộ miền Nam từ vĩ tuyến 17 trở vào phải tập kết ra Bắc. Ở thời điểm đó, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Trung ương Đảng đã có quyết định mang tầm chiến lược là đưa một số lượng không nhỏ con em cán bộ, chiến sĩ, đồng bào miền Nam tập kết ra Bắc để tiếp tục học tập, nhằm đào tạo lực lượng cán bộ cho sự nghiệp cách mạng lâu dài của Đảng. Thực hiện chủ trương của Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng bộ, chính quyền tỉnh Thanh Hóa đã lãnh đạo, chỉ đạo việc xây dựng các lán trại, nhà điều dưỡng, nhà đón tiếp để tiến hành tổ chức trao trả tù binh cho đối phương và đón tiếp cán bộ, chiến sĩ đồng bào bị địch bắt. Đồng thời đón tiếp cán bộ, chiến sĩ, thương, bệnh binh, học sinh, sinh viên miền Nam tập kết ra Bắc. Cuộc đón tiếp chính thức bắt đầu từ tháng 10 - 1954 cho đến hết năm 1955. Địa điểm đầu tiên tập kết là cảng Lạch Hới, xã Quảng Tiến, thị xã Sầm Sơn.
Trong những ngày ấy, đời sống nhân dân miền Bắc nói chung, đồng bào Sầm Sơn, Thanh Hóa nói riêng hết sức khó khăn. Phát huy truyền thống yêu nước và cách mạng, với tình cảm Bắc - Nam một nhà, Thanh Hóa, Sầm Sơn đã khắc phục khó khăn, ra sức chuẩn bị cơ sở vật chất, lương thực, thực phẩm, nhu yếu phẩm cần thiết, tốt nhất để đón tiếp cán bộ, chiến sỹ, học sinh cùng nhiều gia đình cách mạng miền Nam tập kết như đón những người thân, với tình cảm ruột thịt “Nam Bắc một nhà.” Sự đón tiếp chu đáo, tận tình, tình cảm đằm thắm của đồng bào Sầm Sơn, Thanh Hóa đã làm ấm lòng những người con miền Nam trên đất Bắc. Tổng kết về việc thực hiện nhiệm vụ đón tiếp trao trả tù binh và cán bộ, chiến sĩ, đồng bào, học sinh miền Nam ra tập kết, từ 15 tháng 10 năm 1954 đến 01 tháng 5 năm 1955 Thanh Hóa đã đón nhận 1.869 thương, bệnh binh, 47.346 cán bộ, 5.922 học sinh và 1.443 gia đình cán bộ tập kết ra Bắc.
Chủ tịch nước Trương Tấn Sang phát biểu tại lễ kỷ niệm
Phát biểu tại buổi lễ kỷ niệm 60 năm đón tiếp đồng bào cán bộ chiến sỹ và học sinh miền Nam tập kết ra Bắc, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang bày tỏ lòng biết ơn vô hạn đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại - Người đã cùng với Trung ương Đảng có quyết định sáng suốt, có ý nghĩa chiến lược, chuyển một lực lượng lớn cán bộ, chiến sỹ, học sinh, con em miền Nam tập kết ra miền Bắc để học tập, đào tạo, bồi dưỡng nhằm chuẩn bị một lực lượng hết sức quan trọng cho công cuộc đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc và xây dựng đất nước ngày nay. Lễ kỷ niệm 60 năm đón tiếp đồng bào, cán bộ, chiến sĩ và học sinh miền Nam tập kết ra Bắc tại Sầm Sơn, Thanh Hóa là dịp để ghi nhớ, khắc sâu một sự kiện lịch sử quan trọng trong sự nghiệp cách mạng của Đảng ta, đất nước ta.
Đồng chí Chủ tịch nước đã biểu dương công lao to lớn của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Sầm Sơn, Thanh Hóa trong những ngày tháng lịch sử ấy, mặc dù cuộc sống còn muôn vàn khó khăn, nhưng đã dành những tình cảm thắm thiết, những điều kiện vật chất tốt nhất cho cán bộ, chiến sĩ, học sinh và đồng bào miền Nam tập kết. Chủ tịch nước cũng gửi lời thăm hỏi ân cần đến gia đình và thân nhân của hàng triệu đồng bào, chiến sĩ hai miền Nam - Bắc, trong đó có những người con miền Nam tập kết năm xưa đã chiến đấu, anh dũng hy sinh xương máu cho nền độc lập, tự do của Tổ quốc. Ngày nay, Đảng bộ, chính quyền nhân dân Thanh Hóa và Sầm sơn tiếp tục phát huy truyền thống yêu nước, tinh thần đại đoàn kết dân tộc, vượt qua mọi khó khăn, thử thách cùng với cả nước tiếp tục xây dựng đất nước ngày càng đàng hoàng hơn, to đẹp hơn như lời Bác Hồ kính yêu hằng mong muốn. Toàn Đảng, toàn quân, toàn đảng phát huy tinh thần yêu nước bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Đại diện cho các thế hệ đồng bào, cán bộ, chiến sĩ và học sinh miền Nam tập kết ra Bắc tại Sầm Sơn, Giáo sư, Tiến sĩ Lê Du Phong, nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học kinh tế Quốc Dân, đại diện Ban liên lạc học sinh miền nam trên đất Bắc đã bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến nhân dân miền Bắc nói chung và nhân dân Thanh Hóa, Sầm Sơn nói riêng đã dành những tình cảm sâu nặng, điều kiện vật chất tốt nhất cho đồng bào miền Nam tập kết. Các thế hệ đồng bào cán bộ, chiến sĩ và học sinh miền Nam tập kết sẽ tiếp tục phấn đấu, rèn luyện, đóng góp sức lực và trí tuệ trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Tái hiện cảnh đón tiếp đồng bào, cán bộ, chiến sỹ miền Nam tại Cảng Hới, phường Quảng Tiến
Sau phần nghi lễ là chương trình nghệ thuật đặc biệt. Gồm 2 phần: Phần mở đầu mang chủ đề “Khúc dân ca đón người trở lại”, với những tiết mục nghệ thuật dân gian truyền thống đặc sắc của tỉnh Thanh Hóa như tổ khúc “Múa đèn”, dân ca Đông Anh, trò Xuân Phả... Phần 2: điểm nhấn quan trọng của chương trình lễ kỷ niệm, được thể hiện dưới hình thức sân khấu hóa với chủ đề “Cảng Hới – bến cảng nghĩa tình”, gồm 4 chương: chương 1 “ký ức phương Nam”, gợi nhớ 100 ngày tập kết chuyển quân ở thị xã Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp đưa tiễn những người con miền Nam ra đất Bắc. Chương 2 “Cảng Hới nơi bắt đầu cuộc sống mới”, tái hiện tình cảm thương yêu, đùm bọc của đồng bào Thanh Hóa dẫu còn gian khó nhưng vẫn mở rộng tấm lòng, chia ngọt sẻ bùi với đồng bào miền Nam ruột thịt. Chương 3 “ 20 năm ngày Bắc đêm Nam”, diễn tả nỗi nhớ miền Nam của những người tập kết, quá trình hòa nhập vào cuộc sống mới trên đất Bắc. Chương 4 “Phương Nam trong hồn quê đất Bắc” nói về tình cảm thủy chung son sắt giữa đồng bào hai miền Nam – Bắc, những đổi thay trên quê hương Thanh Hóa sau ngày hòa bình lập lại. Chương trình nghệ thuật có sự tham gia của trên 500 nghệ sĩ chuyên và không chuyên đến từ các đoàn nghệ thuật trong và ngoài tỉnh cùng các em học sinh của phường Quảng Tiến và trường Dự bị đại học dân tộc thị xã Sầm Sơn.
Chương trình nghệ thuật tái hiện những tháng năm thắm đượm nghĩa tình của cán bộ và nhân dân hai miền Nam - Bắc. Tinh thần đón tiếp, chăm sóc, nuôi dưỡng đồng bào, cán bộ, chiến sĩ và học sinh miền Nam, qua đó tuyên truyền, giáo dục cho cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân trong tỉnh về lòng yêu nước, lòng biết ơn các thế hệ cha anh đã hy sinh xương máu vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đây cũng là dịp giới thiệu, quảng bá hình ảnh quê hương, con người xứ Thanh nói chung, Sầm Sơn nói riêng trong quá trình xây dựng, hội nhập và phát triển.
* Trước giờ khai mạc lễ kỷ niệm 60 năm đón tiếp đồng bào cán bộ chiến sỹ và học sinh miền Nam tập kết ra Bắc, Thị ủy, HĐND, UBND thị xã Sầm Sơn long trọng tổ chức lễ khởi công xây dựng khu lưu niệm đồng bào, cán bộ, chiến sỹ và học sinh miền Nam tập kết ra Bắc.
Công trình khu lưu niệm đồng bào, cán bộ, chiến sỹ và học sinh miền Nam tập kết ra Bắc tại phường Quảng Tiến được Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa phê duyệt quy hoạch chi tiết tại quyết định số 3428 ngày 14/10/2014, bao gồm các hạng mục: Khu A- Khu lưu niệm, có diện tích 5.250m2, là không gian tái hiện lịch sử cách mạng, sự kiện nhân dân Sầm Sơn đón tiếp đồng bào, cán bộ, chiến sỹ và học sinh miền Nam; khu A là một tổ hợp cảnh quan với điểm nhấn chính là tượng đài, phù điêu, bia sự kiện, nhà lưu niệm, nhà dịch vụ, các công trình phụ trợ và khuôn viên cây xanh. Khu B – khu lán trại, có diện tích 1.985 tái hiện khu lán trại ăn ở tạm thời của đồng bào, cán bộ, chiến sỹ và học sinh miền Nam khi tập kết tại Sầm Sơn; Khu B bao gồm giếng nước, lán trại, nhà trưng bàu hình ảnh, tư liệu, kỷ vật kết hợp dịch vụ. Khu C – khu công viên văn hóa du lịch, có diện tích 34ha tái hiện các yếu tố lịch sử, văn hóa 2 miền Nam – Bắc, bao gồm các công trình kiến trúc, nhà ở đặc thù, làng nghề truyền thống kết hợp với khu nghỉ dưỡng sinh thái và khu vui chơi giải trí. Con đường kí ức dài 1,77km, là con đường nối các phân khu A- B – C, đi qua các di tích, danh thắng hiện có trong khu vực.
Lễ khởi công xây dựng công trình khu lưu niệm đồng bào, cán bộ, chiến sỹ, học sinh miền Nam tập kết ra Bắc
Đây là công trình có ý nghĩa chính trị, lịch sử, văn hóa sâu sắc, là biểu tượng sinh động của tình đoàn kết Bắc - Nam một nhà son sắt, thủy chung, là địa chỉ đỏ để giáo dục truyền thống cách mạng và nghĩa tình 2 miền Bắc - Nam cho thế hệ trẻ hôm nay và mai sau. Thị xã Sầm Sơn cam kết sẽ triển khai thực hiện dự án đảm bảo tiến độ, chất lượng và hoàn thành trong thời gian sớm nhất.
Đồng chí Chủ tịch UBND thị xã Sầm Sơn chụp ảnh lưu niệm với Chủ tịch nước
Trương Tấn Sang và Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa Mai Văn Ninh
Xây dựng khu lưu niệm đồng bào miền Nam tập kết ra Bắc sẽ trở thành một địa điểm hấp dẫn du khách khi đến với Sầm Sơn – Thanh Hóa./.
Phương Xoan – Nguyễn Hiền