Nữ Anh hùng liệt sỹ CAND Nguyễn Thị Lợi với chiến công đánh đắm chiến hạm Amyot D'Inville của thực dân Pháp
Cách đây 71 năm, ngày 27/9/1950 tại vùng biển Sầm Sơn, Thanh Hoá, điệp báo Nha Công an Trung ương phối hợp với Công an Thanh Hoá đã lập chiến công vang dội, đánh đắm chiến hạm Amyot D'Inville của thực dân Pháp tại biển Sầm Sơn. Với 30 kg thuốc phát nổ, bà Nguyễn Thị Lợi khiến hơn 200 sĩ quan địch tan xác, cùng với đồ chi viện trên chiến hạm Amyot D'Inville chìm xuống vùng biển Sầm Sơn.
Tượng đài Nguyễn Thị Lợi, phường Trung Sơn, thành phố Sầm Sơn
Nữ Anh hùng liệt sỹ CAND Nguyễn Thị Lợi, quê quán ở Châu Phú, Châu Đốc, tỉnh An Giang. Khi kháng chiến toàn quốc bùng nổ, chị gửi đứa con gái đầu 4 tuổi cho mẹ đẻ ở quê rồi bế con nhỏ thứ hai theo chồng ra Bắc. Do hoàn cảnh chiến tranh khốc liệt, trên đường đi, bom đạn kẻ thù đã cướp đi người chồng và đứa con thân yêu của chị. Nợ nước, thù nhà đã đưa chị đến gần hơn với lý tưởng cộng sản. Chị được đồng chí Hoàng Đạo, nguyên Trưởng Ty Công an Thanh Hoá giác ngộ và kết nạp Tổ Điệp báo do ông phụ trách.
Cuối năm 1947, sau thất bại trong Chiến dịch Việt Bắc, Thu - Đông, Chính phủ bù nhìn Bảo Đại được thực dân Pháp quan tâm lập ra âm mưu dùng người Việt trị người Việt, hòng lôi kéo, mua chuộc các thế lực phản động chống phá cách mạng, gây chia rẽ, suy yếu Mặt trận dân tộc thống nhất. Nắm được âm mưu của địch, Ty Điệp báo Nha Công an Trung ương đã khéo léo tạo vỏ bọc đưa các điệp viên Hoàng Đạo (bí số A13), nguyên là Trưởng Ty Công an Thanh Hóa và Kim Sơn (bí số A14) vào hoạt động trong lòng địch. Với “màn kịch” là thủ lĩnh tổ chức ly khai kháng chiến “Phục Việt quốc gia cách mệnh Đảng” và có một “Chiến khu” ở vùng giáp ranh Thanh - Nghệ, Hoàng Đạo đã gây tiếng vang trong giới tình báo Pháp và sự tín nhiệm tuyệt đối của Bảo Đại.
Đầu năm 1950, phát hiện âm mưu đánh chiếm vùng tự do Thanh - Nghệ Tĩnh của Thực dân Pháp, Ty điệp báo Nha Công an Trung ương đã giao nhiệm vụ cho điệp báo Hà Nội phối hợp với Công an Thanh Hóa lập kế hoạch đánh đắm Thông báo hạm AmiôĐanhvin, một chiếc tàu lớn nhất trong 4 Thông báo hạm của Pháp đang hoạt động ở Thái Bình Dương hiện đang neo đậu ở khu vực biển Sầm Sơn.
Trong vai phu nhân của Quốc vụ khanh, đêm 26 rạng sáng ngày 27/9/1950, chị Nguyễn Thị Lợi (bí số A16) đã cùng với tổ điệp báo gồm các đồng chí Hoàng Đạo, tổ trưởng trong vai “Quốc vụ khanh”, Kim Sơn vai thông ngôn, Lê Mai (tức Chu Duy Kính) trong vai cần vụ. Cùng đi còn có 4 chiến sỹ dân quân làm nhiệm vụ chèo thuyền đưa tổ điệp báo hộ tống phu nhân Quốc vụ khanh lên Thông báo hạm. Sau khi đưa “Phu nhân Quốc vụ khanh” cùng va ly “tài liệu” trong đó chứa hơn 30kg thuốc nổ lên tầu, đoàn đưa tiễn nhanh chóng rời khỏi thông báo hạm vào bờ an toàn.
Khoảng 30 phút sau, một tiếng nổ long trời vang lên giữa biển khơi. Thông báo hạm Amiô Đanhvin đã bị nổ tung, nhấn chìm hơn 200 sỹ quan, binh lính Pháp cùng hàng trăm tấn vũ khí quân trang quân dụng xuống biển. Trong trận đánh đặc biệt xuất sắc đó, nữ điệp báo Nguyễn Thị Lợi, đã anh dũng hy sinh. Chiến công vang dội này đã làm nức lòng quân dân cả nước, gây xôn xao chính trường quân sự, chính trị nước Pháp; làm cho Chính phủ Pháp phải choáng váng, tướng lĩnh và tay sai hoang mang dao động, nội bộ địch nghi ngờ lẫn nhau. Đây cũng là đòn đánh mạnh, đập tan mưu đồ đen tối của thực dân Pháp tấn công ra vùng tự do Liên khu IV, phá hoại hậu phương kháng chiến của ta. Chiến công ấy mãi mãi đi vào lịch sử truyền thống vẻ vang của lực lượng CAND Việt Nam nói chung, lực lượng tình báo CAND và công an Thanh Hóa nói riêng trong thời kỳ còn non trẻ.
Ghi nhận chiến công và sự hy sinh cao cả của nữ điệp báo Nguyễn Thị Lợi, năm 1995 Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam đã quyết định truy tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân cho liệt sỹ CAND Nguyễn Thị Lợi.
BBT